آزمون مزاج سنجی دکتر سعیدی
پرسشنامه تعیین مزاج رحم سعیدی جهت تعیین وضعیت مزاج رحم از نظر گرمی سردی توسط سعیدی و همکاران در سال 2019 طراحی و روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. این پرسشنامه با استفاده از 10 کتاب مرجع طب ایرانی و مصاحبه با 12 نفر از متخصصان طب سنتی علایم و نشانههای مزاج و سوء مزاج گرم و سرد رحم استخراج شده است.
تعداد سوالات
18 سوال
ویژه
تعیین مزاج رحم
زمان آزمون
7 دقیقه
هزینه
رایگان
— Saeidi Mizaj Questionnaire (SMQ) —
پرسشنامه مزاج معده سعیدی
پرسشنامه 13 سوالی تعیین مزاج گرم و سرد کبد اولین پرسشنامه ارزیابی مزاج گرم و سرد کبد در طب ایرانی است که کلیه مراحل اعتبار سنجی را طی نموده است. نتایج این مطالعه در پایان نامه با عنوان طراحی و بالینی سنجی ابزار تشخیصی مزاج گرم و سرد کبد در طب سنتی ایران در دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گزارش گردیده است. این پرسشنامه با استفاده از شاخص های مد نظر منابع مکتوب طب ایرانی جهت تعیین گرمی و سردی کبد و با مشارکت حداقل 30 متخصص طب ایرانی و متدولوژیست با تجربه در حیطه ابزار سازی جهت افراد 60-20 سال طراحی و اعتبار سنجی شده است و در آینده نزدیک مقاله آن به جامعه علمی تقدیم می گردد. توصیه می
پرسشنامه 18سوالی تعیین مزاج گرم و سرد رحم اولین پرسشنامه ارزیابی مزاج گرم و سرد رحم در طب ایرانی بوده که کلیه مراحل اعتبار سنجی را طی نموده است. نتایج این مطالعه در پایان نامه با عنوان طراحی و بالینی سنجی ابزار تشخیصی سوءمزاج گرم و سرد رحم در طب سنتی ایران در دانشکده طبسنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گزارش گردیده است. این پرسشنامه با استفاده از شاخصهای مد نظر منابع مکتوب طب ایرانی جهت تعیین گرمی و سردی رحم و با مشارکت حداقل 30 متخصص طب ایرانی و متدولوژیست با تجربه در حیطه ابزار سازی جهت خانمهای سنین باروری طراحی و اعتبار سنجی شده است و در آینده نزدیک مقاله آن به جامعه علمی تقدیم می گردد. توصیه می گردد همکاران ارجمند جهت استفاده از این پرسشنامه در هر گونه پژوهش، مستندات مرجع آن را به اساتید راهنما یا مشاور پروژه خود شامل متخصص طب ایرانی و همچنین اپیدمیولوژیست یا متخصص آمار زیستی ارایه نمایند و در صورت موافقت ایشان از پرسشنامه استفاده فرمایند.
گزارش مختصر روند طراحی و اعتبار سنجی پرسشنامه
پرسشنامه خود اظهاری تعیین مزاج گرم و سرد رحم شامل 18 سؤال است که جهت تعیین وضعیت مزاج رحم از نظر گرمی سردی بکار میرود. این پرسشنامه توسط سعیدی و همکاران در سال 2019 طراحی و روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. در اين پژوهش جهت تبيين مفهوم مزاج و سوء مزاج سرد و گرم رحم، از روش تحليل مفهوم هيبريدي شامل سه مرحلهی نظري (مروري بر مطالعات)، كار در عرصه (مصاحبه) و تحليل استفاده شد. با استفاده از 10 کتاب مرجع طب ایرانی و مصاحبه با 12 نفر از متخصصان طب سنتی علایم و نشانههای مزاج و سوء مزاج گرم و سرد رحم استخراج و به ازای هر علامت یک تا سه گویه و در مجموع 240 گویه طراحی شد. در مرحله بعدی روایی صوری و محتوای پرسشنامه با مشارکت 30 داوطلب و 15 متخصص طبایرانی انجام و نهایتا 55 گویه باقی ماند. پایایی گویهها با انجام آزمون- باز آزمون با مشارکت 26 داوطلب و به فاصله زمانی سه هفته انجام شد.
جهت حصول توافق بهتر در تشخیص متخصصان، طی یک نشست سه روزه با شرکت 14 نفر از متخصصین طب ایرانی، علایم برگرفته از متون و مصاحبه متخصصان و داوطلبان ارایه و پس از بحث گروهی کرایتریای ماژور و مینور مزاج گرم و سرد کبد از بین علایم انتخاب گردید. روایی ملاکی( Critertion Validity ) با استفاده از روش Known-groups validity بررسی شد. بدین صورت که جهت تعیین استاندارد طلایی 216 شرکت کننده توسط یک تیم 3 نفره از متخصصین طب ایرانی عضو هیات علمی دانشگاه ویزیت گردیده و مزاج کبد شرکتگنندگان با استفاده از کرایتری های مشخص شده و تشخیص بالینی متخصصان تعیین و بصورت جداگانه ثبت شد. از بین این افراد در تعیین مزاج 206 نفر بین متخصصین توافق کامل یا نسبی وجود داشت که مزاج های تعیین شده بعنوان استاندارد طلایی در نظر گرفته شد. همزمان شرکت کنندگان پرسشنامه را نیز تکمیل نمودند. ضریب اسپیرمن برای هر سوال یک بار به طور کلی و سپس برای گرمی و سردی و اعتدال تعیین شد و گویه هایی که در هیچکدام از سه محور فوق ضریب اسپیرمن بالای 2/0 نداشتند حذف شدند. نهایتا 13 گویه با ضریب بالای2/0 باقی ماند که بعنوان پرسشنامه نهایی استخراج گردید.
بر اساس نتایج تشخیص متخصصین از یک سو و نیز جمع امتیاز 13 سوال باقی مانده ازسوی دیگر برای سه حالت سردی، گرم و اعتدال ROC Curve ترسیم و نقطه برش مناسب تعیین گردید. حساسیت و ویژگی نقاط برش انتخاب شده جهت هر سه حالت سردی اعتدال و گرمی محاسبه شد. برای بررسی توزیع نرمال از آزمون Kolmogorov-Smirnov استفاده شد. خود اظهاری دارای توزیع نرمال بود؛ بنابراین از تست ANOVA و Post Hoc Test استفاده شد. Mann-Whitney Test نیز محاسبه شد.
نکته: شاید از منظر متخصصین طب ایرانی جای برخی از علایم مانند رنگ بدن، وضعیت ورید ها، عضلات و …در پرسشنامه نهایی خالی باشد. در این خصوص لازم به توضیح است که برخی از این شاخص ها در پرسشنامه تری خشکی کبد که بزودی منتشر خواهد شد اعتبار خود را نشان داده اند و برخی هم علیرغم دقت بالا و توجه ویژه تیم پژوهش رابطه معناداری با مزاج تعیین شده نداشتند و بر اساس متد مشخص شده بالاجبار در فرایند اعتبار سنجی حذف شده به پرسشنامه نهایی نرسیدند. این مساله اهمیت پژوهش ها میدانی و اعتبار سنجی بسیاری از تئوری ها مطرح شده در منابع طب ایرانی را بیش از پیش نشان می دهد.
ویژگی | نقطه برش | حساسیت | ویژگی | Positive Predictive Value(PPV) | Negative Predictive Value(NPV) |
گرمی | 38≤ | %79 | %74 | 0.64 | 0.85 |
اعتدال | 34-37 | %80 | %74 | 0.38 | 0.63 |
سردی | ≤33 | %70 | %77 | 0.46 | 0.90 |
پژوهشگران محترم می توانند تا زمان چاپ مقاله مستند این پرسشنامه به پایان نامه آن رفرنس دهند:
Jafari P. Development and clinimetrics of diagnostic tool of warm and cold dystemperament (sue- mizaj) of liver in Iranian Traditional Medicine: Shahid Beheshti University of Medical Science; 2019. [ PhD Thesis]
ایمیل پژوهشگر محترم:
دکتر عاطفه سعیدی – متخصص طب ایرانی